De Kwaliteitswet in een notendop
De wet inzake kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg (kortweg de ‘Kwaliteitswet’) is sinds 1 juli van kracht. Deze wet voorziet een overkoepelend wettelijk kader voor de verschillende gezondheidszorgbeoefenaars. Het doel is om ervoor te zorgen dat de rechten van patiënten expliciet verzekerd zijn en dat altijd en overal kwaliteitsvolle en veilige zorg wordt geboden.
De Kwaliteitswet vereist o.a. een visum om een gezondheidszorgberoep te mogen uitoefenen en een portfolio waarin bekwaamheid en ervaring worden aangetoond. Daarnaast bepaalt de wet welke maatregelen dienen genomen te worden om de continuïteit van zorg te garanderen. Ook wordt het zorgvuldig bijhouden van een patiëntendossier verplicht. Dit zal in elektronische vorm dienen te gebeuren, nadat daartoe een koninklijk besluit is genomen.
In deze blogpost lichten we drie belangrijke topics toe van de Kwaliteitswet: het patiëntendossier, het portfolio en de bepalingen inzake het delen van gezondheidsgegevens. Tevens leggen we uit op welke manier QIT online kan ondersteunen bij het naleven van deze bepalingen.
Het patiëntendossier
De Kwaliteitswet bepaalt er van elke patiënt een zorgvuldig opgesteld dossier moet worden bijgehouden dat op een veilige manier wordt bewaard. De bewaartermijn is minimaal 30 jaar en maximaal 50 jaar na het laatste patiëntencontact. Voorlopig zijn papieren dossiers nog toegelaten maar een elektronische patiëntendossier (EPD) zal verplicht worden, nadat het koninklijk besluit hiertoe is uitgevaardigd. De rationale achter een EPD is dat het makkelijk toegankelijk is voor patiënten en dat het de gegevensdeling onder gezondheidszorgbeoefenaars vereenvoudigt.
De inhoud die minimaal in het dossier moet worden opgenomen, omvat 22 elementen die voor de bevoegdheid van klinisch psychologen en psychotherapeuten relevant zijn. Het gaat hier onder meer over de identificatiegegevens van de patiënt, diens huisarts en de eventuele verwijzer, de reden van contact en problematiek bij aanmelding, een chronologische overzicht van de zorgactiviteiten en mogelijke onderzoeken, attesten of verslagen.
QIT online voldoet aan de veiligheidsvereisten van een EPD. Onder persoonlijke en behandelinformatie kunnen alle gegevens worden bijgehouden die de Kwaliteitswet verplicht. Een trajectoverzicht toont in chronologische volgorde welke zorgactiviteiten hebben plaatsgevonden: fysieke en online sessies, overlegmomenten, psychodiagnostiek, proces- en outcome monitoring, online zelfhulp,… Alle zorgactiviteiten kunnen zorgvuldig gedocumenteerd worden met notities en bestanden.
Het portfolio
De Kwaliteitswet stipuleert ook dat elke gezondheidszorgbeoefenaar een portfolio dient bij te houden waaruit blijkt dat men over de nodige bekwaamheid en ervaring beschikt. In het portfolio moeten de nodige bewijsstukken zijn opgenomen die aantonen dat men over de vereiste kwalificaties beschikt en dat men zich blijft bijscholen om kwaliteitsvolle zorg aan te bieden. Naast het visum moet het portfolio onder andere getuigschriften van bijkomende opleidingen en bijscholingen bevatten, deelname-attesten van studiedagen, supervisies en intervisies, verklaringen waaruit de beroepservaring blijkt.
Het portfolio dient bij voorkeur in elektronische vorm te worden bijgehouden. Meer concrete richtlijnen zijn momenteel nog niet opgenomen in de wet.
In QIT online kan men onder het hulpverlenersaccount het portfolio op een overzichtelijke manier bijhouden. Diverse velden zijn voorzien om vooropleiding, bijscholing, ervaring en expertise te inventariseren en te staven met de bewijsstukken die eenvoudig kunnen opgeladen worden. Indien gewenst, kan het portfolio ook zichtbaar gemaakt worden voor andere hulpverleners en patiënten.
Delen van gezondheidsgegevens
De Kwaliteitswet legt een wettelijk kader vast voor toegang tot en doorstroming van gezondheidsgegevens tussen gezondheidszorgbeoefenaars. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen het actief en passief delen van gezondheidsgegevens.
Met het oog op het garanderen van de continuïteit van zorg, kan het nodig zijn om het patiëntendossier te delen of over te dragen naar een collega-hulpverlener. Situaties waarbij men niet meer in staat is om de behandeling verder te zetten (bvb. in geval van einde loopbaan of stopzetting praktijk), of waarbij men zelf niet over de vereiste expertise of ervaring beschikt, kunnen het actief delen van gezondheidsgegevens noodzakelijk maken. Patiënten (of diens wettelijke vertegenwoordigers) moeten toestemmen met deze overdracht.
Als men zelf niet meer bij machte is de continuïteit van zorg te garanderen (bvb. in geval van plotse ziekte of overlijden), zal de Toezichtscommissie – indien hierover ingelicht - de nodige schikkingen treffen voor de gepaste bewaarregeling van de patiëntendossiers.
Het passief delen van gegevens betreft situaties waarbij een gezondheidszorgbeoefenaar toegang heeft tot informatie bijgehouden in het elektronische patiëntendossier, zonder een actieve vraag te krijgen tot gegevensdeling. Dit is slechts mogelijk onder vijf cumulatieve voorwaarden:
de voorafgaande geïnformeerde toestemming van de patiënt;
een therapeutische relatie met de patiënt;
de toegangsfinaliteit is het verstrekken van gezondheidszorg;
de toegang is noodzakelijk voor de continuïteit en kwaliteit van de gezondheidszorgverstrekking;
de toegang beperkt zich tot gezondheidsgegevens die dienstig en pertinent zijn in het raam van de gezondheidszorgverstrekking.
Patiënten moeten altijd toestemmen om dit toegangsrecht te verlenen. Dit toestemmen kan ook beperkt of gediversifieerd gebeuren, waarbij slechts bepaalde delen van het dossier worden gedeeld met specifieke gezondheidszorgbeoefenaars. De gezondheidszorgbeoefenaar die verantwoordelijk is voor het dossier dient de nodige maatregelen te nemen opdat de patiënt kan controleren welke personen toegang hebben of hebben gehad tot zijn/haar persoonsgegevens.
Verwacht wordt dat bij koninklijk besluit nog verdere verduidelijkingen zullen worden aangebracht, waarbij verschillende scenario’s van gegevensdeling zullen worden gepreciseerd. De Psychologencommissie heeft hierover een deontologisch advies bezorgd aan de minister van Volksgezondheid.
Binnen het beveiligd QIT-platform kunnen dossiers op eenvoudige wijze worden gedeeld over overgedragen. Externe uitwisseling van informatie kan gebeuren via de e-healthbox (hiervoor is wel een RIZIV-nummer vereist).
Specifieke rollen kunnen worden toegekend aan de hulpverleners die toegang hebben tot het dossier (owner, editor, viewer); aan deze rollen zijn bepaalde rechten verbonden.
Patiënten hebben via een eigen beveiligd account toegang tot bepaalde delen van hun elektronisch dossier. Zij hebben ook inzage in welke hulpverleners toegang hebben tot hun dossier en in welke rol.
De Kwaliteitswet nader toegelicht
Via onderstaande bronnen kan men meer gedetailleerde informatie vinden over de Kwaliteitswet:
Psychologencommissie: https://www.compsy.be/nl/kwaliteitswet
Vlaamse Vereniging voor Klinisch Psychologen: https://vvkp.be/dossiers/wet-op-de-kwaliteitsvolle-praktijkvoering
Belgisch Staatsblad: integrale versie van de Kwaliteitswet
Ga je graag zelf aan de slag met QIT online? Start dan nu een gratis proefperiode van 30 dagen of neem contact op met info@qitonline.com
