Nieuwe vragenlijsten die interoceptief gewaarworden meten

Interoceptief gewaarworden verwijst naar het vermogen om prikkels van binnenuit waar te nemen. Denk bijvoorbeeld aan je hartslag voelen versnellen bij spanning, een knoop in je maag bij angst, je ademhaling opmerken bij rust of stress,...

Dit gewaarworden vormt een belangrijk onderdeel van zelfregulatie, emotionele beleving en lichaamsbewustzijn. Het wordt in psychotherapie actief gestimuleerd door o.a. mindfulness, Focusing of andere lichaamsgerichte methodieken.

Recent werden aan de QIT-bibliotheek verschillende vragenlijsten toegevoegd die dit interoceptief gewaarworden meten. Herhaalde metingen doorheen het therapietraject kunnen in kaart brengen in welke mate er zich verschuivingen voordoen in dit domein.

We stellen deze vragenlijsten graag kort aan je voor (je kan hier wat uitleg geven over de auteurs, het doel, de subschalen en dergelijke):

• Brief MAIA-2

• CHIME SF

• ERQ-S

• FMS

Brief-MAIA-2

MAIA staat voor Multidimensional Assessment of Interoceptive Awareness. Deze zelf-rapportagevragenlijst werd oorspronkelijk ontwikkeld door Mehling et al. (2018), vervolgens verkort door Rogowska et al. (2023), en recent naar het Nederlands vertaald door Scheffers et al. (2024). De vragenlijst bevat 24 vragen, elk met 6 antwoordcategorieën: ‘nooit’, ‘zeer zelden’, ‘zelden’, ‘af en toe’, ‘zeer vaak’ en ‘altijd’.

De Brief-Maia-2 beoordeelt het interoceptief en lichaamsbewustzijn op 8 dimensies:

1. Opmerken

2. Niet-afleiden

3. Niet-piekeren

4. Aandachtsregulatie

5. Emotioneel bewustzijn

6. Zelfregulatie

7. Luisteren naar het lichaam

8. Vertrouwen

CHIME-SF

De Comprehensive Inventory of Mindfulness Experiences (Short Form) peilt naar de verschillende ervaringsgerichte aspecten van mindfulness in het dagelijks leven. Deze zelfrapportagevragenlijst van Cladder-Micuset al. (2019) bevat 25 vragen, die beoordeeld worden op een 6-puntenschaal: ‘bijna nooit’, ‘zelden’, ‘soms’, ‘regelmatig’, ‘vaak’, ‘bijna altijd’.

De items zijn onderverdeeld in 8 subschalen:

1. Gewaarwording innerlijke ervaringen

2. Gewaarwording externe ervaringen

3. Bewust handelen

4. Niet-oordelende, accepterende houding

5. Niet-reactieve, gedecentreerde houding

6. Open, niet-vermijdende houding

7. Relativeren van gedachten

8. Inzicht

ERQ-S

De Emotion Regulation Questionnaire (Short Form) werd ontwikkeld door Preece, Petrova, Mehta, & Gross (2023) en vertaald door Koole. De ERQ-S bevat 6 vragen, die elk beoordeeld worden door middel van een schuifbalk met 7 antwoordopties van ‘sterk mee oneens’ tot ‘sterk mee eens’. De vragenlijst meet twee veelvoorkomende emotieregulatiestrategieën, die ook de twee subschalen vormen:

1. Cognitieve herwaardering

2. Expressieve suppressie

FMS

Ten slotte meet ook de Focusing Manner Scale aspecten van het interoceptief gewaarworden. Deze zelfrapportagevragenlijst bevat 25 vragen, die beoordeeld worden op een 4-puntenschaal: ‘nooit’, ‘zelden’, ‘soms’, ‘vaak’. De vragenlijst meet in hoeverre iemand een gefocuste houding aanneemt ten opzichte van een lichamelijke beleving. De oorspronkelijke versie is van Aoki & Ikemi (2004) en werd naar het Nederlands vertaald door Verdegem, Debeurme & Vanhooren (2018). In deze vragenlijst worden geen subschalen gedefinieerd.

Je vindt deze vragenlijsten vanaf nu in de QIT-bibliotheek. Je kan ze toevoegen aan een zorgtraject. Van zodra de cliënt de vragenlijsten heeft ingevuld, worden de antwoorden automatisch verwerkt in overzichtelijke rapporten waarbij de totaalscores vergeleken worden met de normen van de algemene populatie. 

Probeer de vragenlijst in QIT

Voorbeeldrapport ERQ-S

Als je interesse hebt om een extra vragenlijst te laten inbouwen in QIT, neem dan contact op met ons en wij bekijken samen met de uitgeverij de mogelijkheden.