In de postgraduaatopleiding cliëntgerichte psychotherapie, georganiseerd door de KU Leuven en Focus on Emotion, neemt het ervaringsgerichte leren een prominente rol in. Het aan den lijve ervaren van therapeutische processen, technieken en toepassingen via oefeningen, rollenspelen en demonstratiesessies is een veelgebruikte didactische methodiek. Sinds 2005 wordt het ervaringsgerichte leren ook toegepast voor het opleidingsonderdeel ‘Casusonderzoek’. Beoogd wordt om hybride hulpverleners op te leiden die de wetenschappelijke reflex hebben om hun klinisch werk op empirische gronden te onderbouwen. De studenten worden stapsgewijs ingewijd in het praktijkgebaseerd onderzoek om vervolgens zelf een systematisch case-study onderzoek uit te voeren en de resultaten te presenteren aan hun junior collega’s. Deze didactische methodiek van ‘exemplary collaborative case-based learning’ (Kelchtermans, 2009) biedt de vierdejaars de gelegenheid hun casusonderzoek te presenteren aan een geïnteresseerd en betrokken publiek en de tweedejaars worden op een laagdrempelige manier vertrouwd gemaakt met zowel de klinisch-inhoudelijke als de methodisch-technische aspecten van het casusonderzoek.
QIT online wordt hierbij al meer dan 15 jaar als dataverzamelingstool gebruikt: het is eenvoudig implementeerbaar in de dagelijkse therapiepraktijk en de interpretatie van de data vereist geen ingewikkelde statistiek omdat heldere en toegankelijke feedbackrapporten meteen ter beschikking worden gesteld. De studenten hebben de gelegenheid om het digitaal platform tijdens hun volledig opleidingstraject te gebruiken om hun therapietrajecten systematisch op te volgen. Het biedt ze de nodige richtingaanwijzers waarmee ze hun competentiegevoel kunnen versterken. Dit geldt vooral voor studenten bij wie een stevige experiëntiële basis ontbreekt om de eigen capaciteiten realistisch in te schatten. Maar ook voor meer zelfbewuste en zelfzekere studenten is de onmiddellijke cliëntfeedback een waardevolle bron van informatie, zeker als we rekening houden met de optimistische vooringenomenheid die therapeuten kenmerkt (zie blog Therapeuten zijn net mensen). Reese en collega’s (2009) stellen in dit verband dat systematische cliëntfeedback kan fungeren als een soort quick dashboard indicator die de aandacht van studenten (en hun supervisoren) richt op alarmerende cliëntprocessen. QIT online helpt hen m.a.w. om zich vlotter te engageren in de dubbele rol van hulpverlener en onderzoeker.
Daarnaast levert deze duurzame verankering van QIT online binnen het opleidingscurriculum een rijke en gevarieerde schat aan practice-based evidence op. Jaarlijks maken meer dan 60 studenten gebruik van QIT online bij gemiddeld 10 cliënten. Dit zorgt voor een continu aangroeiende dataset van systematische proces- en outcomemetingen die inzicht verschaffen in de werkzaamheid van cliëntgerichte psychotherapie en de helpende en storende factoren. Hieruit kwamen een aantal boeiende studies voort (zie blog Wat leert ons het kompas van cliënten over het proces van psychotherapie?)
Kelchtermans, G. (2009). Who I am in how I teach is the message. Self-understanding, vulnerability and reflection. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15, 257-272.
Reese, R.J., Usher, E.L., Bowman, D.C., Norsworthy, L.A., Halstead, J.L., Rowlands, S.R. & Crisholm, R.R. (2009). Using client feedback in psychotherapy training: An analysis of its influence on supervision and counselor self-efficacy. Training and Education in Professional Psychology, 3, 157-168.
